خیلی از ماها هنوز هم با شنیدن واژهی هوشمصنوعی به رباتها فکر میکنیم. هوشمصنوعی که امروزه از آن یاد میشود در واقع تکنولوژی است که به نحوی قابلیت تفکر دارد البته این قابلیت تفکر با چیزی که ما به عنوان تفکر انسانی میشناسیم تا حد زیادی تفاوت دارد اما در حقیقت سعی دارد تا از آن تقلید کند. هنوز هیچ تعریف دقیقی از هوشمصنوعی که تمامی دانشمندان بر روی آن توافق داشته باشند ارائه نشدهاست ولی میتوان گفت در مجموع اصطلاح هوشمصنوعی برای توصیف ماشینها یا کامپیوترهایی به کار میرود که فعالیتهای شناختی وابسته به ذهن انسان را به خوبی انجام دهند.
تاریخچه هوش مصنوعی
ایدههای مربوط به هوشمصنوعی از سالهای خیلی پیش وجود داشته است در سال ۱۹۵۰ آلن تورینگ در مقالهای به وجود آمدن ماشینهای هوشمند را پیشبینی کرد. آلن تورینگ را پدر علم کامپیوتر مینامند و از بسیاری از جهات میتوان آن را پدر علم هوشمصنوعی نیز دانست با این حال مسئلهی هوشمصنوعی تا قبل از معرفی شدن ابر کامپیوتر Deep blue توسط IBM در نیمه دوم دههی نود میلادی توجه جهانیان را به خود جلب نکرده بود این ابر کامپیوتر اولین کامپیوتر و ماشینی بود که توانست در سال ١٩٩٦ میلادی در یک مسابقه شطرنج گری کاسپاروف قهرمان شطرنج جهان را شکست دهد.
تحقیق پیرامون هوشمصنوعی در سال ١٩٥٦ و آزمایشگاهی در کالج دارتموث آغاز شد. جان مک کارتی این حوزه را از زیر مجموعهی سایبرنتیک خارج کرد و آن را هوش مصنوعی نامگذاری کرد توسعهی هوشمصنوعی تا میانهی دههی ۱۹۷۰ به موفقیتهای آن چنانی دست پیدا نکرده بود چون چالشهای جدیدی در فرایند توسعه پیدا میشد. در این میان دولتهای ثروتمند همچون آمریکا و بریتانیا نیز به مرور سرمایهگذاری روی پروژهها را کاهش دادند. از آن زمان دورانی موسوم به زمستان هوشمصنوعی شروع شد؛ چون پیدا کردن و جذب سرمایه برای پروژههای هوشمصنوعی مشکل ساز شد.
اما به مرور در ابتدای قرن ۲۱ هوشمصنوعی توسعه پیدا کرد و در فعالیتهایی همچون معدنکاوی داده، تشخیصهای پزشکی، آمار، اقتصاد، ریاضی و … مورد استفاده قرار گرفت. همچنین از کاربردهای مهم هوشمصنوعی در زندگی کاربران دهه ی ۲۰۱۰ میتوان به کنسول بازی ایکس باکس ۳۶۰ و ابزار کینکت آن اشاره کرد که پس از سالها درک ساختار سه بعدی بدن را ممکن میکرد.
انواع هوش مصنوعی و تواناییهای آن
هوشمصنوعی محدودAI Narrow : از کاربردهای مهم این هوشمصنوعی میتوان به پهپادهای صنعتی با وظیفهی بررسی خطوط لولهی، نفت، کاربردهای پزشکی، شبکههای اجتماعی نظم تقویمهای شخصی و کاری افراد، رزرو هتل یا درخواست خودرو اشاره کرد. در واقع هوشمصنوعی مخصوص انجام وظایف خاص هوش محدود نامیده میشود.
هوش عمومی مصنوعیAI General: از کاربردهای این هوشمصنوعی میتوان در فیلمهای سینمایی اشاره کرد هوشعمومیمصنوعی رفتارهایی بسیار شبیه به انسان را از خود نشان دهد.
هوش مصنوعی تبدیل متن به عکس
در اوایل سال ۲۰۲۲ تعدادی از هوشهایمصنوعی تبدیل متن به عکس در دسترس عموم قرار گرفت؛ برای مثال هوشمصنوعی ۲ DALL-E شرکت تحقیقاتی OpenAl که اخیراً نیز رونمایی شده و ایلان ماسک هم یکی از بنیانگذاران آن به شمار میرود از چنین قابلیت فوق العادهای بهرهمند است در واقع یکی از نقاط قوت اصلی هوشمصنوعی ۲ DALL-E، تبدیل متن کوتاه به عکسهای نسبتا واقعگرایانه است و در مقایسه با رقبای خود نیاز کمتری به توضیحات دستوری دارد.
یکیدیگر از هوش مصنوعیها Imagen نام دارد. محققان این پروژه برای ارزیابی این هوشمصنوعی در مقابل سایر رقبای خود ۲۰۰ متن توسط هوشمصنوعی Imagen و دیگر شرکتها به عکس تبدیل کردند و از رأی دهندگان خواستند تا کیفیت و ارتباط هر تصویر با متن را مورد ارزیابی قرار دهند این افراد اعلام کردند که دقت و صحت تصاویر ایجاد شده توسط Imagen بسیار واقعیتر و طبیعیتر از سایر مدلهاست. در حال حاضر هم تعداد زیادی از وب سایتها و اپلیکیشنها به همین منظور ارائه شدهاند که برخی از آنها امکانات خود را به شکل رایگان عرضه میکنند.
هوش مصنوعی و طراحی گرافیک
گرافیک دیزاینر و هوشمصنوعی با پیشرفت علم و تکنولوژی روز به روز ارتباط نزدیکتری با یکدیگر پیدا میکنند طبق تحقیقاتی که در حال انجام است احتمال آن بسیار بالاست که در آینده دیگر نیاز نباشد برای طراحی یک پوستر و یا یک کارتویزیت به یک طراح و یا دفتر تبلیغاتی مراجعه کنید چون همهی این کارها را میتوانید به هوشمصنوعی بسپارید. دستاوردهای این فناوری در حوزه طراحی لوگو و برند در اینترنت قابل مشاهده است. به عنوان مثال میتوان به شرکت تیلور برندز اشاره کرد این شرکت یک برنامه طراحی لوگو مبتنی بر هوش مصنوعی را توسعه داده است که میتواند لوگوهای جذابی تولید کند هر چند هنوز تولیدات گرافیکی از این دست نمیتواند با کار طراحان انسانی مقایسه شود.
یکیدیگر از شرکتها که در زمینه طراحیگرافیک از هوشمصنوعی بهره برده است شرکت Adobe است. ابزار جدید هوشمصنوعی این شرکت یعنی Adobe’s Sensei طراحی دلخواه مشتریان را برای فرد طراح آسانتر میکند. از دیگر مزایای آن میتوان به جستوجوی طرحها تا اطلاعات آگاهانه ، ویژگی پرکردن محتوا آگاه در فتوشاپ تا قاببندی خودکار در پریمیر پرو اشاره کرد. همچنین یکیدیگر از ویژگیهای طراحی شده توسط این چهارچوب قابلیت برش هوشمند Adobe Sense از هوشمصنوعی برای شناسایی سوژهی اصلی در تصویر استفاده میکند تا به طور خودکار نقطه توجه اصلی عکس را برش دهد.
یکیدیگر از شرکتهایی که از هوشمصنوعی کمک گرفته شرکت Ferrero تولیدکنندهی محصولات نوتلا اخیرا در قالب یک کمپین تبلیغاتی از یک الگوریتم برای طراحی بستهبندیهای منحصربهفرد استفاده میکند. Ferrero شرکت تولیدکنندهی نوتلا با همکاری آژانس تبلیغاتی خود برنامهای با هدف ترغیب مردم نسبت به خرید بیشتر نوتلا تدوین کردهاست؛ برنامهای که بر اساس آن یک الگوریتم وظیفهی طراحی بستهبندی محصولات نوتلا را بر عهده دارد. این کمپانی برای الگوریتم یاد شده دیتابیسی از الگوها و رنگها فراهم کرده است که با برند Ferrero و محصولات مبتنی بر فندق آن همخوانی دارند. به کمک این الگوریتم ۷ میلیون ظرف شیشهای منحصر به فرد طراحی شد و در سراسر ایتالیا به فروش رسید.
هوشمصنوعی یک فناوری قدرتمند است اما با این وجود هوش مصنوعی هنوز هم تقریباً به ما وابسته است و برای انجام بیشتر کارها به طراحان گرافیک نیاز دارد. به عبارت دیگر هوش مصنوعی صرفاً طراحیگرافیک را ساده کردهاست.